Natuurlijke, ongeraffineerde suikers op een rij

Dat geraffineerde, industriële suiker een sterk onderschatte boosdoener is en mee aan de basis ligt van veel westerse degeneratieziekten, is al goed bekend. Om toch nu en dan – naast fruit – van iets zoets te genieten, opteren sommigen terecht voor ongeraffineerde suikers. Volgens de reguliere voedingsleer die het motto hanteert van “een calorie is een calorie” is dat onzin. Wij beweren dat – op voorwaarde van matig gebruik – ongeraffineerde suikers wel gezondsheidsvoordelen bieden en stellen de voornaamste natuurlijke zoetmiddelen voor.

Sterke nutriëntenrovers

Geraffineerde suikers ontstaan door de korte, zoet smakende suikers (sucrose, glucose, fructose…) volledig te isoleren uit de suikerbiet, het suikerriet of maïs. In verschillende industriële raffinagestappen én met gebruik van scheikundige stoffen worden de suikers volledig ontdaan van alle nuttige voedingsstoffen zoals vitamines, mineralen, antioxidanten en enzymen. Bovendien grijpt er niet zelden een blekingsproces plaats om een zo wit mogelijk eindproduct te verkrijgen. Het resultaat is dus een ‘dood’ suiker dat alleen een calorische inhoud heeft zonder verdere voedingswaarde; men spreekt van ‘lege’ calorieën.

Geraffineerde suiker gedraagt zich hierdoor als een ‘nutriëntenrover’ in het lichaam: ze wordt wel verbrand tot energie, maar de vele voedingsstoffen die voor dat proces nodig zijn, worden uit de lichaamsreserves gehaald. Resultaat: hoe meer en hoe langer we geraffineerde suiker gebruiken, hoe meer we onze lichaamsweefsels en organen beroven van essentiële voedingsstoffen zoals calcium, magnesium, vitamines B. Dat kan bijdragen tot bijna alle westerse degeneratieziekten, inclusief kanker. Ook de sterke impact op de  bloedsuikerspiegel door suiker belast de pancreas en kan op de duur diabetes type 2 in de hand werken.

Bekijk onze gezonde suikers, suikervervangers, siropen, stroop en honing en confituur zonder suiker!

Voedingsstoffen en antioxiderende waarde

Ongeraffineerde zoetmiddelen ondergingen geen verarmende raffinage waarbij mineralen, vitaminen en andere nutriënten verwijderd werden en werden niet behandeld met scheikundige stoffen. Wel zijn deze natuurlijke suikers door persen, verhitten, verdampen enz… sterk geconcentreerd. Dat wil zeggen dat sommigen ervan na inname toch – hetzij minder dan geraffineerde suiker – de bloedsuikerspiegel vrij snel doen oplopen en in veel gevallen ook de pancreas extra belasten! Ongeraffineerde zoetmiddelen zijn dus geen ‘nutriëntenrovers’ zoals geraffineerde zoetmiddelen, maar moeten toch nog steeds met mate gebruikt worden!

Onderzoekers hebben uitgerekend: als de voedingsindustrie de 130 g geraffineerde suikers die per dag door een gemiddelde westerling worden geconsumeerd, zou vervangen door ongeraffineerde en dus nog nutriënten bevattende zoetmiddelen, dan zou de westerse mens per dag een hoeveelheid antioxidanten extra opnemen, te vergelijken met een portie bessen of noten! En dat kan helpen bijdragen tot de preventie van degeneratieziekten.

.

Kokosbloesemsuiker (Gula java)

Ongeraffineerde kokosbloesemsuiker verkrijgt men na het indikken van de zoete nectar, die verschijnt als men de bloemknoppen van de kokospalm aansnijdt. Deze zachte en korrelige kokospalmsuiker wordt wellicht terecht de “gezondste en lekkerste suiker van moeder natuur” genoemd:

• ze heeft een overheerlijke smaak, met een afgeronde, boterachtige en karamelachtige component
• ze vertoont verreweg de grootste voedingswaarde van de geraffineerde suikers
• het is een belangrijke bron van antioxidanten: de zogenaamde ‘ORAC-waarde’ is met 2200 µmol TE/100 g wel zeer hoog
• voor een geconcentreerd – weliswaar natuurlijk – suiker is het heel verrassend dat gula java een vrij lage glycemische index vertoont, namelijk 35 à 54 (afhankelijk van de studie). Dat betekent dat ze een stuk minder snel de bloedsuikerspiegel de hoogte injaagt in vergelijking met gelijke hoeveelheden geraffineerde suiker (58 à 84).

Er zijn nog 2 redenen waarom we ongeraffineerde kokospalmsuiker in huis moeten halen. Volgens de FAO (Food and Agriculture Organisation) is het de meest duurzame suiker, omdat een kokospalmplantage per oppervlakte meer suiker levert dan een rietsuikerplantage of een suikerbietenveld en dit met minder middelen. Verder kunnen we via “fair trade” het inkomen van een arm Aziatisch gezin ermee verhogen tot verdubbelen als die beschikt over 10 à 30 kokospalmen.

Esdoornsiroop, – boter of – suiker

Esdoorn- of ahornsiroop, de wat verder ingedikte esdoornboter en de volledig ingedroogde esdoornsuiker, worden verkregen door het indampen van het heldere, zoete sap dat verschijnt als Noord-Amerikaanse of Canadese suikeresdoornen in de vroege lente worden aangeboord. Deze ongeraffineerde suikers kunnen heel breed kan toegepast worden voor het zoeten van gebak, koek, popcorn, pannenkoeken, wafels, zure zuivelproducten, roomijs, ontbijtgranen en muesli ’s. De voordelen:

• is een zeer lekker, karamelachtig en aromatisch natuurlijk suiker
• de antioxiderende waarde bedraagt 726 µmol TE/100 g (vroege winningsperiode), over 805 µmol TE/100 g (einde winningsperiode) tot 964 µmol TE/100 g (midden van winningsperiode)
• zeker de graad C die op het einde van de winningsperiode wordt aangemaakt, is mineralenrijk en kan ook gebruikt worden als natuurlijke suiker- en mineralenbron tijdens vasten- en reinigingskuren
• de glycemische index bedraagt 54, toch een stuk lager dan die van suiker (58 à 84)

Opgepast: gebruik alleen de zuivere esdoornsiroop, -boter of -suiker, geen goedkope producten met geraffineerde suikersiroop waaraan gewoon wat ahornsiroop aan is toegevoegd!

Echte, rauwe honing

Nog een ideaal ongeraffineerd suiker om met mate te gebruiken, is echte, rauwe honing. Met ‘echt’ bedoelen we honing die door bijen aangemaakt wordt in de vrije natuur uit nectar en honingdauw en niet de honing die wordt aangemaakt door aan bijen… suikerwater te voederen.  Met ‘rauw’ bedoelen we dat de honing geen pasteurisatie onderging boven de 43° Celsius (wordt ook gedaan om kristallisatie te vermijden), wat zorgt voor het behoud van waardevolle natuurlijke antibiotische stoffen en enzymen. Verdere eisen voor een ideale honing zijn: niet filteren en geen suiker bijmengen. Er bestaat uiteraard een ruime keuze van smaak en aroma met onder meer honing van acacia, tijm, den, boekweit, lavendel, eucalyptus, klaver, etc… Wat zijn de belangrijkste pluspunten hiervan:

• door de natuurlijke antibiotische stoffen, enzymen en andere nuttige componenten, is dit de ongeraffineerde suiker met de sterkste weerstand verhogende, spijsvertering bevorderende en zuiverende eigenschappen
• de antioxiderende waarde bedraagt 459 µmol TE/100 g tot 1289 µmol TE/100 g; meestal bevatten de donkerste honingsoorten de meeste antioxidanten
• afhankelijk van de soort honing, bedraagt de glycemische index 32 tot 74

Oersuiker of ongeraffineerde, ruwe rietsuiker

In plaats van het sap, verkregen na persen van rietsuikerstengels, te onderwerpen aan een ingewikkeld en uitgebreid raffinageproces om geraffineerde rietsuiker op te leveren, kan men dit perssap na indikken gewoon laten stollen. Door de aldus verkregen brokken gewoon te vermalen, verkrijgt men ongeraffineerde ruwe rietsuiker of ‘oersuiker’. Die is wel iets minder zoet dan de geraffineerde rietsuiker, maar bevat wel nog alle begeleidende nutriënten. Oersuiker kan in tal van bereidingen gewone suiker vervangen.

Opgepast: soms laat men rietsuiker een eerste deel van het raffinageproces ondergaan. Deze gedeeltelijk geraffineerde rietsuiker geeft men dan de naam “ruwe rietsuiker”, maar is dus niet volledig ongeraffineerd!

Granenstropen: gerstemout-, rijst-, tarwe- en maïsstroop

Ook zeer interessant zijn de iets minder zoete granenstropen. Deze worden verkregen door een natuurlijk fermentatieproces uit volle granen. Na het laten kiemen of na het koken van volle granen wordt er een cultuur van micro-organismen (Aspergillus oryzae) aan toegevoegd. Deze splitsen met hun enzymen de lange suikers van de granen tot kortere, zoeter smakende suikers: vooral maltose (bestaande uit tweemaal glucose) en kortere maltodextrines. Het aldus verkregen zoete sap wordt vervolgens gefilterd en ingedikt door inkoken.

Granenstropen doen het goed als zoetmiddel voor gebak als koekjes, brood en cakes; ze dienen ook als beleg voor brood, crackers en wafels en in desserts. Ze hebben het voordeel op alle vorige ongeraffineerde suikers, van geen of nauwelijks fructose te bevatten.

Agavesiroop

De Agave americana, een vetplant die vooral groeit in Mexico, Zuid-Amerika en de zuiderse staten van de USA, levert ook een natuurlijk zoetmiddel op: agavesiroop of agavehoning. Hiervoor wordt de sappige kern van deze plant geperst en het verkregen sap gefilterd. Dit sap is rijk aan het mild zoete inuline, dat na verhitten en indikken tot agavesiroop wordt gesplitst tot het zeer zoete fructose.

Vermits deze siroop dus vooral rijk is aan ongeraffineerde fructose en na inname de bloedsuikerspiegel nauwelijks doet stijgen, wordt ze ook vaak aan diabetici aangeraden. Toch mag ze maar beperkt worden gebruikt, want fructose in substantiële hoeveelheden heeft wel nadelen: onder meer leverbelasting, leververvetting, optreden van insulineresistentie, verhogen van cholesterol- en bloeddrukwaarden en versnellen van verouderingsverschijnselen in de weefsels.

Diksappen van fruit

Door het langdurig laten inkoken en dus sterk concentreren van vruchtensappen, kan ook men ook natuurlijke, ongeraffineerde suikerstropen bekomen: de diksappen. Vooral appeldiksap is gekend, maar in principe kan elk vruchtensap door indampen aanleiding geven tot een vloeibaar en ingedikt natuurlijk zoetmiddel. Hou ermee rekening dat diksappen rijk zijn aan fructose en daarom zeker ook met mate moeten gebruikt worden. Diksappen doen het goed in gebak en desserts en kunnen nog meer ingedikt tot smeerbare stropen (bv. appel- en perenstroop), ook als beleg fungeren

Bekijk onze gezonde suikers, suikervervangers, siropen, stroop en honing en confituur zonder suiker!